Την ώρα που η κυβέρνηση κατέθετε στη Βουλή το νέο μνημόνιο (μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα 2011-’15) και το Βερολίνο συγκρουόταν με τους τραπεζίτες της Φραγκφούρτης για τις κρίσιμες «λεπτομέρειες» του νέου πακέτου διάσωσης (;) της Ελλάδας, οι τραπεζίτες της ευρωζώνης δεν έχουν την παραμικρή αμφιβολία ότι η χώρα οδηγείται με μαθηματική βεβαιότητα σε κάποια μορφή χρεοκοπίας/αναδιάρθρωσης χρέους, πολύ πριν προλάβει να κριθεί η επιτυχία του νέου σχεδίου κυβέρνησης-τρόικας. Και ετοιμάζονται για ένα μεγάλο πάρτι στην Αθήνα, με επίκεντρο το πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων, που θα είναι και η μεγάλη τους ευκαιρία για σοβαρά κέρδη από την ελληνική αγορά, πριν την αναπόφευκτη αναδιάρθρωση.
Ο Έλληνας επικεφαλής οικονομολόγος της γαλλοαραβικής τράπεζας Banque Saudi Fransi, Γιάννης Σφακιανάκης, που έχει το πλεονέκτημα της βαθιάς γνώσης της ελληνικής πραγματικότητας, συνόψισε άριστα σε άρθρο του στους “Financial Times” αυτό που αποτελεί κοινό τόπο για κάθε τραπεζίτη της ευρωζώνης: «μπορούμε να είμαστε βέβαιοι ότι τα χρέη που έχουν συγκεντρώσει οι Έλληνες ποτέ δεν θα πληρωθούν στο σύνολό τους. Για να συνέβαινε αυτό θα έπρεπε η Ελλάδα να αναπτύσσεται με ρυθμό 12% το χρόνο σε πραγματικούς όρους, για περισσότερες από τρεις δεκαετίες. Όμως, την περίοδο 2001-2008 ο μέσος ετήσιος ρυθμός ανάπτυξης ήταν μόλις 3,9% (εκ του οποίου το 90% προερχόταν από την κατανάλωση και από την πολλαπλασιαστική επίδραση των δαπανών για τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2004). Το κούρεμα και η αναδιάρθρωση του χρέους είναι συνεπώς αναπόφευκτα, όπως έδειξε και η κίνηση της Γερμανίας την Τετάρτη (σ.σ.: αναφέρεται στην πρόταση Σόιμπλε για εθελοντική επιμήκυνση του ελληνικού χρέους που κατέχουν ιδιώτες κατά επτά χρόνια).
Η πεποίθηση των τραπεζιτών ότι η αναδιάρθρωση του χρέους είναι αναπόφευκτη επιβεβαιώνεται όχι μόνο από λόγια και εκτιμήσεις, αλλά από τις πράξεις τους: ο Ζαν Κλωντ Τρισέ απέκλεισε χθες με όση κατηγορηματικότητα γινόταν το ενδεχόμενο να δεχθεί η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα να συζητήσει επιμήκυνση της διάρκειας των ελληνικών ομολόγων, ονομαστικής αξίας 60 δισ. ευρώ, που έχει «φορτώσει» στο χαρτοφυλάκιό της από τον περασμένο Μάιο, με το πρόγραμμα στήριξης των αγορών ομολόγων της περιφέρειας.
Όταν η ίδια η κεντρική τράπεζα, που μετέχει στην τρόικα και υποτίθεται ότι αποτελεί έναν από τους βασικούς εγγυητές της εφαρμογής του προγράμματος διάσωσης της Ελλάδας, απαιτεί κατ’ ουσία να εξοφληθούν στην ώρα τους από τα δάνεια του μηχανισμού στήριξης τα ελληνικά ομόλογα που κατέχει, γίνεται σαφές ότι κάτι δυσάρεστο βλέπει στον ορίζοντα και προφανώς δεν θα ήθελε να βρεθεί εκτεθειμένη αργότερα στο «κούρεμα» πιστωτών που με βεβαιότητα έρχεται.
Την ίδια στιγμή, στοιχεία της Bundesbank αποκάλυπταν ότι οι γερμανικές τράπεζες, που είχαν... ορκισθεί πριν από ένα χρόνο ότι θα διατηρήσουν τις θέσεις τους στα ελληνικά ομόλογα, για να στηρίξουν το σχέδιο διάσωσης της Ελλάδας, εγκαταλείπουν τα ελληνικά ομόλογα χωρίς δισταγμούς. Έχουν μειώσει τις θέσεις τους από τα 16 στα 10 δισ. ευρώ (μείωση 37,5%), δηλώνοντας με αυτό τον τρόπο ότι δεν έχουν και μεγάλη εμπιστοσύνη στην προσπάθεια αποτροπής της αναδιάρθρωσης του ελληνικού χρέους και προτιμούν να... αποχωρήσουν διακριτικά από τον τόπο της (επερχόμενης) καταστροφής.
Οι Ευρωπαίοι τραπεζίτες, σύμφωνα με πληροφορίες, διαμηνύουν στις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις ότι δεν έχουν την παραμικρή πρόθεση να μετάσχουν σε ένα εθελοντικό πρόγραμμα επιμήκυνσης του ελληνικού χρέους, όπως αυτό που προτείνει το Βερολίνο. Σύμφωνα με εκτιμήσεις τραπεζικών κύκλων, στην καλύτερη περίπτωση μια μικρή ομάδα ευρωπαϊκών τραπεζών, με πρώτες αυτές που έχουν μεγάλη και άμεση έκθεση στην Ελλάδα (CreditAgricole, Societe Generale) θα δεχθούν να καλύψουν συμβολικά ένα μικρό τμήμα της συμμετοχής των τραπεζών στο νέο «πακέτο» χρηματοδότησης της Ελλάδας. Και θα αφήσουν το μεγάλο βάρος της επιμήκυνσης να σηκώσουν οι ελληνικές τράπεζες, που δεν έχουν και πολλά περιθώρια επιλογής.
Στο μεταξύ, μέχρι να ξεκαθαρίσει το τοπίο σε ό,τι αφορά το ελληνικό χρέος, Ευρωπαίοι και Έλληνες τραπεζίτες (οι τελευταίοι έχουν αναλάβει κατ’ αποκλειστικότητα το ρόλο συμβούλου του Δημοσίου στην αξιοποίηση της ακίνητης περιουσίας του) ετοιμάζονται για ένα από τα τελευταία μεγάλα «πάρτι» στην Αθήνα, πριν την αναπόφευκτη αναδιάρθρωση του χρέους, από το οποίο φιλοδοξούν να αντλήσουν μερικά κέρδη, που εν μέρει θα καλύψουν τις όποιες ζημιές από την αναδιάρθρωση.
Η κυβέρνηση ενσωμάτωσε στο νέο μνημόνιο, που καλεί τους βουλευτές να ψηφίσουν σε ένα και μόνο άρθρο, χωρίς να αφήνει περιθώρια «μεσοβέζικων» επιλογών, ένα από τα μαζικότερα προγράμματα ιδιωτικοποιήσεων της σύγχρονης ευρωπαϊκής ιστορίας, από το οποίο (υποτίθεται ότι) θα αντληθούν έσοδα 50 δισ. ευρώ μέχρι το 2015. Το 2015 είναι ένα πολύ μακρινό έτος, γι’ αυτό και η κυβέρνηση φρόντισε να ενσωματώσει στο πρόγραμμα για τον ενάμιση χρόνο που απομένει μέχρι το τέλος του 2012 ένα καταιγισμό ιδιωτικοποιήσεων, με στόχο την άντληση 15 δισ. ευρώ.
Το πρόγραμμα είναι σχεδιασμένο έτσι, ώστε να δίνει στους επενδυτικούς τραπεζίτες μοναδικές ευκαιρίες μεγιστοποίησης κερδών. Είναι χαρακτηριστικό ότι σε πολύ μεγάλο βαθμό στηρίζεται σε πωλήσεις μετοχών εταιρειών ειδικού σκοπού (ΕΕΣ), στις οποίες θα ενσωματώνονται περιουσιακά στοιχεία του Δημοσίου, πρακτική που επιτρέπει στις τράπεζες-συμβούλους της κυβέρνησης να αυξήσουν τα έσοδά τους από τις ιδιωτικοποιήσεις. Συνολικά, μέχρι το τέλος του 2012 προγραμματίζονται 17 (!) πωλήσεις μετοχών ΕΕΣ. Στο «μενού» των ιδιωτικοποιήσεων περιλαμβάνονται από στρατηγικής σημασίας ΔΕΚΟ και κρατικές τράπεζες, μέχρι τη «χρυσή» έκταση του πρώην αεροδρομίου του Ελληνικού, αλλά τρεις ΕΕΣ, που θα ενσωματώσουν «χρυσά» ακίνητα του Δημοσίου. Ποιος είπε ότι στις χρεοκοπημένες χώρες λείπουν οι καλές ευκαιρίες για αποδοτικό investmentbanking;
Στον πίνακα που ακολουθεί παρουσιάζουμε στην πλήρη έκταση του πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων της διετίας 2011-2012, όπως περιλαμβάνεται στο μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα, με πολλές ευχές στους ενδιαφερόμενους τραπεζίτες για... καλά κέρδη!
