Πραγματική βροχή κατασχέσεων οφειλών εις χείρας τρίτων ξεκίνησε το υπουργείο Οικονομικών μετά τη διαπίστωση ότι οι περισσότεροι από τους προμηθευτές του ιδιωτικού τομέα είναι παράλληλα από τους σημαντικότερους οφειλέτες του Δημοσίου. Τα πρώτα κατασχετήρια αφορούν απαιτήσεις του Δημοσίου για περισσότερους από 300 προμηθευτές σουπερμάρκετ με συνολικά χρέη 66,7 εκατ. ευρώ, με δύο από τις μεγαλύτερες αλυσίδες να αναλαμβάνουν τον ρόλο του εισπράκτορα για λογαριασμό του Δημοσίου. Πρόκειται ουσιαστικά για μέτρο διασφάλισης των συμφερόντων του Δημοσίου και ενίσχυσης των εσόδων σε συνδυασμό, μάλιστα, με τις εντολές που έχουν λάβει οι εφορίες να σπεύδουν να εγγράφουν πρώτες υποθήκη στα ακίνητα των οφειλετών, προκειμένου να προλαβαίνουν τις τράπεζες.
Η πρώτη κατάσχεση επιβλήθηκε εις χείρας μεγάλης αλυσίδας σουπερμάρκετ στις 18 Μαρτίου 2011 και αφορούσε σε 290 προμηθευτές της - οφειλέτες του ελληνικού Δημοσίου, των οποίων τα χρέη προσεγγίζουν τα 28,6 εκατ. ευρώ.
Η εταιρεία αποδέχθηκε το μέτρο και αντί να πληρώσει τους προμηθευτές της θα καταβάλει το ποσό σε λογαριασμό του Δημοσίου. Συγκεκριμένα, το σουπερμάρκετ κατέθεσε θετική δήλωση στις 28 Μαρτίου 2011 και θα καταβάλει άμεσα ποσό 1,1 εκατ. ευρώ για εξόφληση τρεχουσών υποχρεώσεών του σε πίστωση μέρους των οφειλών 86 οφειλετών και για εξόφληση οφειλών 42 από αυτές.
ΟΙ ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΙΣΠΡΑΞΗ ΤΩΝ ΧΡΕΩΝ
Αναλυτικότερα και σύμφωνα με τις οδηγίες που έχουν δοθεί ήδη για την είσπραξη των χρεών:
1. Οι εφορίες θα πρέπει να αξιοποιούν κάθε πληροφορία που έχει να κάνει με πτωχευτικές διαδικασίες, προκειμένου να είναι έτοιμες να προασπίσουν τα συμφέροντα του Δημοσίου. Στο ειδικό εγχειρίδιο αναφέρονται συγκεκριμένα 17 πηγές από τις οποίες οι εφορίες μπορούν να αντλούν στοιχεία, όπως δικαστικές αποφάσεις που κηρύσσουν πτώχευση (π.χ. στο Πρωτοδικείο Αθηνών τηρείται Γενικό Μητρώο για τις πτωχεύσεις σε όλη την επικράτεια), που διατάζουν προληπτικά μέτρα, που ανακαλούν κηρυχθείσα πτώχευση, που αναφέρονται στη διαδικασία συνδιαλλαγής, αποφάσεις με τις οποίες συγκαλείται συνέλευση πιστωτών, άδειες εκποίησης εμπορευμάτων και κινητών, αποφάσεις που κηρύσσουν την παύση των εργασιών της πτώχευσης κ.ο.κ.
2. Σε περίπτωση πτώχευσης οφειλέτη του Δημοσίου, θα ενεργοποιούνται αναγκαστικά μέτρα είσπραξης σε βάρος τυχόν συνυποχρέων προσώπων. Σημειώνεται ότι το Δημόσιο, ως πιστωτής, μπορεί να λαμβάνει αναγκαστικά μέτρα είσπραξης σε βάρος των συνυποχρέων του πτωχεύσαντα, με τους ίδιους όρους που ισχύουν για όλους τους κοινούς οφειλέτες.
3. Στις περιπτώσεις που το Δημόσιο είναι ενυπόθηκος δανειστής, μπορεί να επισπεύσει ή να συνεχίσει αναγκαστική εκτέλεση για την ικανοποίησή του από το υπέγγυο ακίνητο της πτωχευτικής περιουσίας. Σημειώνεται ότι το Δημόσιο εξακολουθεί να έχει τη δυνατότητα επιβολής αναγκαστικής εκτέλεσης στην πτωχευτική και μεταπτωχευτική περιουσία του οφειλέτη, εφόσον η πτώχευση είναι παλιά, δηλαδή η σχετική αίτηση πτωχεύσεως είχε υποβληθεί πριν από τις 16-9-2007, οπότε δεν έχει εφαρμογή ο Πτωχευτικός Κώδικας.
4. Σε περιπτώσεις ληξιπρόθεσμων χρεών, ιδιαίτερα όταν αυτά είναι μεγάλου ύψους και η είσπραξή τους καθυστερεί πάνω από ένα εύλογο χρονικό διάστημα, έχει κρίσιμη σημασία για τη διασφάλιση των απαιτήσεων των Δημοσίου η άμεση εγγραφή υποθήκης από τη ΔΟΥ σε ακίνητο ή ακίνητα του πρωτοφειλέτη και των συνυποχρέων ανάλογης οικονομικής αξίας, ώστε να εξασφαλίζεται η προνομιακή ικανοποίηση του Δημοσίου όχι μόνο ως πιστωτή με γενικό προνόμιο αλλά και ως ενυπόθηκου δανειστή.
5. Οι αρμόδιες ΔΟΥ πρέπει να μεριμνούν για τη χρονική προτεραιότητα (δηλαδή την καλή υποθηκική τάξη) της υποθήκης που εγγράφεται υπέρ του Δημοσίου, κατά προτίμηση δε να εγγράφουν υποθήκες σε ακίνητα ελεύθερα βαρών. Και τούτο διότι, όπως είναι γνωστό, στην υποθήκη ισχύει η αρχή της χρονικής προτεραιότητας, κατά την οποία η προτεραιότητα μεταξύ των ενυπόθηκων δανειστών κανονίζεται από τη χρονολογική τάξη της εγγραφής της υποθήκης τους.
Για τον λόγο αυτό, οι ΔΟΥ πρέπει να παρακολουθούν τη φορολογική συμπεριφορά των οφειλετών τους, όσο οι επιχειρήσεις αυτών είναι ακόμη υγιείς και παράγουν εισόδημα και να επιβάλλουν τα αναγκαία διασφαλιστικά μέτρα, προτού η επιχείρηση του οφειλέτη ενδεχομένως περιέλθει σε οικονομική αδυναμία, δεδομένου ότι η εγγραφή υποθηκών στα περιουσιακά στοιχεία του οφειλέτη από άλλους πιστωτές - κυρίως τράπεζες - λαμβάνει χώρα κατά κανόνα όσο η επιχείρησή του είναι υγιής.
6. Θα πρέπει να λαμβάνονται μέτρα όταν διαπιστώνεται καθυστέρηση πληρωμής τρεχουσών φορολογικών οφειλών. Για τους λόγους αυτούς, τα δικαστικά τμήματα των ΔΟΥ πρέπει να ενημερώνουν χωρίς καθυστέρηση τα αρμόδια τμήματα ελέγχου ή τα κατά περίπτωση αρμόδια ελεγκτικά κέντρα όταν διαπιστώνεται καθυστέρηση τρεχουσών φορολογικών οφειλών κατά τα ανωτέρω, ώστε να διενεργούνται οι εκκρεμούντες φορολογικοί έλεγχοι στην επιχείρηση του οφειλέτη και να γίνονται οι σχετικές βεβαιώσεις άμεσα.
7. Σε κάθε περίπτωση η εγγραφή υποθήκης πρέπει να λαμβάνει χώρα προτού ο οφειλέτης περιέλθει σε κατάσταση παύσης πληρωμών, ώστε να αποτρέπεται ο κίνδυνος απώλειας της ασφάλειας του Δημοσίου λόγω μεταγενέστερης ανάκλησης του μέτρου αυτού από το σύνδικο.
8. Η πτώχευση του πρωτοφειλέτη ή ενός από τους συνοφειλέτες δεν επιφέρει αλλαγή στη νομική θέση του πιστωτή απέναντί τους. Επομένως, το Δημόσιο, ως πιστωτής, μπορεί να εγγράφει υποθήκες σε περιουσιακά στοιχεία των συνυποχρέων του πτωχεύσαντα, με τους ίδιους όρους που ισχύουν για όλους τους κοινούς οφειλέτες (όπως συμβαίνει και με τα αναγκαστικά μέτρα).
Πραγματική βροχή κατασχέσεων οφειλών εις χείρας τρίτων ξεκίνησε το υπουργείο Οικονομικών μετά τη διαπίστωση ότι οι περισσότεροι από τους προμηθευτές του ιδιωτικού τομέα είναι παράλληλα από τους σημαντικότερους οφειλέτες του Δημοσίου. Τα πρώτα κατασχετήρια αφορούν απαιτήσεις του Δημοσίου για περισσότερους από 300 προμηθευτές σουπερμάρκετ με συνολικά χρέη 66,7 εκατ. ευρώ, με δύο από τις μεγαλύτερες αλυσίδες να αναλαμβάνουν τον ρόλο του εισπράκτορα για λογαριασμό του Δημοσίου.
ΟΙ ΚΑΤΑΣΧΕΣΕΙΣΗ πρώτη κατάσχεση επιβλήθηκε εις χείρας μεγάλης αλυσίδας σουπερμάρκετ στις 18 Μαρτίου 2011 και αφορούσε σε 290 προμηθευτές της - οφειλέτες του ελληνικού Δημοσίου, των οποίων τα χρέη προσεγγίζουν τα 28,6 εκατ. ευρώ.
Η εταιρεία αποδέχθηκε το μέτρο και αντί να πληρώσει τους προμηθευτές της θα καταβάλει το ποσό σε λογαριασμό του Δημοσίου. Συγκεκριμένα, το σουπερμάρκετ κατέθεσε θετική δήλωση στις 28 Μαρτίου 2011 και θα καταβάλει άμεσα ποσό 1,1 εκατ. ευρώ για εξόφληση τρεχουσών υποχρεώσεών του σε πίστωση μέρους των οφειλών 86 οφειλετών και για εξόφληση οφειλών 42 από αυτές.
Επίσης, η εταιρεία με τη δήλωσή της δεσμεύεται να αποδίδει στο μέλλον και κάθε άλλο ποσό που θα γεννηθεί από τη συνεργασία της με τους 290 οφειλέτες αυτούς και μέχρις εξοφλήσεως των υποχρεώσεων κάθε ενός από αυτούς.
Εξάλλου, στις 24 Μαρτίου 2011 επιβλήθηκε δεύτερη κατάσχεση εις χείρας άλλης μεγάλης αλυσίδας, που αφορά σε 302 προμηθευτές της - οφειλέτες του ελληνικού Δημοσίου με οφειλές συνολικού ύψους 38,1 εκατ. ευρώ.
Σε ανακοίνωσή του το υπουργείο Οικονομικών επισημαίνει ότι θα συνεχίσει και θα εντατικοποιήσει τις στοχευμένες και συντονισμένες ενέργειες για την αναγκαστική είσπραξη των ληξιπρόθεσμων οφειλών, με στόχο, πέραν της αύξησης των εσόδων, την εμπέδωση της φορολογικής συνέπειας των πολιτών ως συστατικό στοιχείο για την επίτευξη της φορολογικής δικαιοσύνης. Αξίζει άλλωστε να σημειωθεί ότι το υπουργείο έχει δώσει εντολές στις εφορίες να σπεύδουν να εγγράφουν πρώτες υποθήκη στα ακίνητα των οφειλετών του Δημοσίου προκειμένου να προλάβουν τις τράπεζες.
Πρόκειται για μέτρο διασφάλισης των συμφερόντων του Δημοσίου κατά την πτωχευτική διαδικασία. Τα μέτρα περιλαμβάνουν παράλληλα και «κυνήγι» των συνυποχρέων, έλεγχο «ύποπτων» μεταβιβάσεων που πραγματοποιούνται λίγο πριν από την πτώχευση του οφειλέτη αλλά και παρακολούθηση φαινομενικά υγιών επιχειρήσεων για τις οποίες ωστόσο μπορεί να ελλοχεύει ο κίνδυνος πτώχευσης.
Εξάλλου, στις 24 Μαρτίου 2011 επιβλήθηκε δεύτερη κατάσχεση εις χείρας άλλης μεγάλης αλυσίδας, που αφορά σε 302 προμηθευτές της - οφειλέτες του ελληνικού Δημοσίου με οφειλές συνολικού ύψους 38,1 εκατ. ευρώ.
Σε ανακοίνωσή του το υπουργείο Οικονομικών επισημαίνει ότι θα συνεχίσει και θα εντατικοποιήσει τις στοχευμένες και συντονισμένες ενέργειες για την αναγκαστική είσπραξη των ληξιπρόθεσμων οφειλών, με στόχο, πέραν της αύξησης των εσόδων, την εμπέδωση της φορολογικής συνέπειας των πολιτών ως συστατικό στοιχείο για την επίτευξη της φορολογικής δικαιοσύνης. Αξίζει άλλωστε να σημειωθεί ότι το υπουργείο έχει δώσει εντολές στις εφορίες να σπεύδουν να εγγράφουν πρώτες υποθήκη στα ακίνητα των οφειλετών του Δημοσίου προκειμένου να προλάβουν τις τράπεζες.
Πρόκειται για μέτρο διασφάλισης των συμφερόντων του Δημοσίου κατά την πτωχευτική διαδικασία. Τα μέτρα περιλαμβάνουν παράλληλα και «κυνήγι» των συνυποχρέων, έλεγχο «ύποπτων» μεταβιβάσεων που πραγματοποιούνται λίγο πριν από την πτώχευση του οφειλέτη αλλά και παρακολούθηση φαινομενικά υγιών επιχειρήσεων για τις οποίες ωστόσο μπορεί να ελλοχεύει ο κίνδυνος πτώχευσης.
ΟΙ ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΙΣΠΡΑΞΗ ΤΩΝ ΧΡΕΩΝ
Αναλυτικότερα και σύμφωνα με τις οδηγίες που έχουν δοθεί ήδη για την είσπραξη των χρεών:
1. Οι εφορίες θα πρέπει να αξιοποιούν κάθε πληροφορία που έχει να κάνει με πτωχευτικές διαδικασίες, προκειμένου να είναι έτοιμες να προασπίσουν τα συμφέροντα του Δημοσίου. Στο ειδικό εγχειρίδιο αναφέρονται συγκεκριμένα 17 πηγές από τις οποίες οι εφορίες μπορούν να αντλούν στοιχεία, όπως δικαστικές αποφάσεις που κηρύσσουν πτώχευση (π.χ. στο Πρωτοδικείο Αθηνών τηρείται Γενικό Μητρώο για τις πτωχεύσεις σε όλη την επικράτεια), που διατάζουν προληπτικά μέτρα, που ανακαλούν κηρυχθείσα πτώχευση, που αναφέρονται στη διαδικασία συνδιαλλαγής, αποφάσεις με τις οποίες συγκαλείται συνέλευση πιστωτών, άδειες εκποίησης εμπορευμάτων και κινητών, αποφάσεις που κηρύσσουν την παύση των εργασιών της πτώχευσης κ.ο.κ.
2. Σε περίπτωση πτώχευσης οφειλέτη του Δημοσίου, θα ενεργοποιούνται αναγκαστικά μέτρα είσπραξης σε βάρος τυχόν συνυποχρέων προσώπων. Σημειώνεται ότι το Δημόσιο, ως πιστωτής, μπορεί να λαμβάνει αναγκαστικά μέτρα είσπραξης σε βάρος των συνυποχρέων του πτωχεύσαντα, με τους ίδιους όρους που ισχύουν για όλους τους κοινούς οφειλέτες.
3. Στις περιπτώσεις που το Δημόσιο είναι ενυπόθηκος δανειστής, μπορεί να επισπεύσει ή να συνεχίσει αναγκαστική εκτέλεση για την ικανοποίησή του από το υπέγγυο ακίνητο της πτωχευτικής περιουσίας. Σημειώνεται ότι το Δημόσιο εξακολουθεί να έχει τη δυνατότητα επιβολής αναγκαστικής εκτέλεσης στην πτωχευτική και μεταπτωχευτική περιουσία του οφειλέτη, εφόσον η πτώχευση είναι παλιά, δηλαδή η σχετική αίτηση πτωχεύσεως είχε υποβληθεί πριν από τις 16-9-2007, οπότε δεν έχει εφαρμογή ο Πτωχευτικός Κώδικας.
4. Σε περιπτώσεις ληξιπρόθεσμων χρεών, ιδιαίτερα όταν αυτά είναι μεγάλου ύψους και η είσπραξή τους καθυστερεί πάνω από ένα εύλογο χρονικό διάστημα, έχει κρίσιμη σημασία για τη διασφάλιση των απαιτήσεων των Δημοσίου η άμεση εγγραφή υποθήκης από τη ΔΟΥ σε ακίνητο ή ακίνητα του πρωτοφειλέτη και των συνυποχρέων ανάλογης οικονομικής αξίας, ώστε να εξασφαλίζεται η προνομιακή ικανοποίηση του Δημοσίου όχι μόνο ως πιστωτή με γενικό προνόμιο αλλά και ως ενυπόθηκου δανειστή.
5. Οι αρμόδιες ΔΟΥ πρέπει να μεριμνούν για τη χρονική προτεραιότητα (δηλαδή την καλή υποθηκική τάξη) της υποθήκης που εγγράφεται υπέρ του Δημοσίου, κατά προτίμηση δε να εγγράφουν υποθήκες σε ακίνητα ελεύθερα βαρών. Και τούτο διότι, όπως είναι γνωστό, στην υποθήκη ισχύει η αρχή της χρονικής προτεραιότητας, κατά την οποία η προτεραιότητα μεταξύ των ενυπόθηκων δανειστών κανονίζεται από τη χρονολογική τάξη της εγγραφής της υποθήκης τους.
Για τον λόγο αυτό, οι ΔΟΥ πρέπει να παρακολουθούν τη φορολογική συμπεριφορά των οφειλετών τους, όσο οι επιχειρήσεις αυτών είναι ακόμη υγιείς και παράγουν εισόδημα και να επιβάλλουν τα αναγκαία διασφαλιστικά μέτρα, προτού η επιχείρηση του οφειλέτη ενδεχομένως περιέλθει σε οικονομική αδυναμία, δεδομένου ότι η εγγραφή υποθηκών στα περιουσιακά στοιχεία του οφειλέτη από άλλους πιστωτές - κυρίως τράπεζες - λαμβάνει χώρα κατά κανόνα όσο η επιχείρησή του είναι υγιής.
6. Θα πρέπει να λαμβάνονται μέτρα όταν διαπιστώνεται καθυστέρηση πληρωμής τρεχουσών φορολογικών οφειλών. Για τους λόγους αυτούς, τα δικαστικά τμήματα των ΔΟΥ πρέπει να ενημερώνουν χωρίς καθυστέρηση τα αρμόδια τμήματα ελέγχου ή τα κατά περίπτωση αρμόδια ελεγκτικά κέντρα όταν διαπιστώνεται καθυστέρηση τρεχουσών φορολογικών οφειλών κατά τα ανωτέρω, ώστε να διενεργούνται οι εκκρεμούντες φορολογικοί έλεγχοι στην επιχείρηση του οφειλέτη και να γίνονται οι σχετικές βεβαιώσεις άμεσα.
7. Σε κάθε περίπτωση η εγγραφή υποθήκης πρέπει να λαμβάνει χώρα προτού ο οφειλέτης περιέλθει σε κατάσταση παύσης πληρωμών, ώστε να αποτρέπεται ο κίνδυνος απώλειας της ασφάλειας του Δημοσίου λόγω μεταγενέστερης ανάκλησης του μέτρου αυτού από το σύνδικο.
8. Η πτώχευση του πρωτοφειλέτη ή ενός από τους συνοφειλέτες δεν επιφέρει αλλαγή στη νομική θέση του πιστωτή απέναντί τους. Επομένως, το Δημόσιο, ως πιστωτής, μπορεί να εγγράφει υποθήκες σε περιουσιακά στοιχεία των συνυποχρέων του πτωχεύσαντα, με τους ίδιους όρους που ισχύουν για όλους τους κοινούς οφειλέτες (όπως συμβαίνει και με τα αναγκαστικά μέτρα).
Το Yπουργείο Οικονομικών ανακοίνωσε ότι θα συνεχίσει και θα εντατικοποιήσει τις συντονισμένες ενέργειες για την αναγκαστική είσπραξη των ληξιπρόθεσμων οφειλών, με στόχο, πέραν της αύξησης των εσόδων, την εμπέδωση της φορολογικής συνέπειας των πολιτών ως συστατικού στοιχείου για την επίτευξη της φορολογικής δικαιοσύνης. Με κατασχέσεις απειλούνται και άλλες επιχειρήσεις του λιανεμπορίου όπως για παράδειγμα οι εταιρίες μηχανολογικού εξοπλισμού και ηλεκτρικών ειδών.
Σημειώνεται ότι με τις διατάξεις του νέου φορολογικού νόμου όσοι χρωστούν στο Δημόσιο πάνω από 5.000 ευρώ και για χρονικό διάστημα πάνω από 4 μήνες τιμωρούνται με:
- Φυλάκιση έως 6 μήνες για ληξιπρόθεσμες οφειλές από 5.001 έως 10.000 ευρώ.
- Φυλάκιση τουλάχιστον 1 έτους για οφειλές από 10.001 έως 50.000 ευρώ.
- Φυλάκιση τουλάχιστον 1 έτους για ληξιπρόθεσμα χρέη από 50.001 έως 150.000 ευρώ.
- Φυλάκιση τουλάχιστον 3 ετών για οφειλές 150.001 ευρώ και άνω.