Η πολυαναμενόμενη ημέρα κατά την οποία ο οδοντιατρικός τροχός θα μπει επιτέλους στην άκρη, όπως όλα δείχνουν, πλησιάζει. Σε περίπου πέντε χρόνια από σήμερα η αγχωτική επίσκεψη στον οδοντίατρο θα μπορούσε να μετατραπεί σε μια ευχάριστη βόλτα από την οποία θα λείπει ο εφιαλτικός ήχος του βασανιστικού εργαλείου αλλά και ο πόνος που συχνά το συνοδεύει. Πιθανότατα θα τον αντικαταστήσει ένα
«μαγικό υγρό» που ανέπτυξαν οι ειδικοί του Τμήματος Χημείας του Πανεπιστημίου του Λιντς, στη Βρετανία, με επικεφαλής την επίκουρο καθηγήτρια δρα Αμαλία Αγγελή και χαρίζει στα δόντια τη δυνατότητα να αναδομούνται φυσικά και ανώδυνα.
Ο επαναστατικός μηχανισμός αναδόμησης, όπως εξηγεί αποκλειστικά στο «Βήμα» η δρ Αγγελή, ενεργοποιείται από ένα πεπτίδιο«Σούπερμαν» το οποίο ουσιαστικά αναστρέφει τη διαδικασία της διάβρωσης που προκαλούν τα οξέα στο σμάλτο των δοντιών.
«Πρόκειται για ένα διάλυμα μιας μικρής πρωτεΐνης,του πεπτιδίου Ρ11-4, το οποίο έχει τη δυνατότητα να μετατρέπεται σε τζελ στις συγκεκριμένες συνθήκες που υπάρχουν μέσα στους πόρους του σμάλτου των δοντιών όταν αυτά διαβρώνονται.Το τζελ αυτό αποτελεί για την ακρίβεια έναν μικροσκοπικό ιστό από πάρα πολύ μικρά ινίδια, τα οποία έχουν την ικανότητα να έλκουν στην επιφάνειά τους ιόντα ασβεστίου. Αυτό είναι το πρώτο βήμα για τη δημιουργία κρυστάλλων φωσφορικού ασβεστίου, που είναι ουσιαστικά η αδαμαντίνη στο δόντι μας. Τα ακινητοποιημένα αυτά ιόντα ασβεστίου επάνω στον ιστό που δημιουργεί το πεπτίδιοέλκουν φωσφορικά ιόντα,με αποτέλεσμα να δημιουργούνται κρύσταλλοι φωσφορικού ασβεστίου οι οποίοι μεγαλώνουν και ξαναγεμίζουν τους μικροπόρους.Ταυτόχρονα,ο συγκεκριμένος ιστός διαλύεται και φεύγει τελείως έξω από το δόντι, το οποίο τελικά αναδομείται με το φυσικό του υλικό που είχε προηγουμένως χάσει».
Μέχρι στιγμής η συγκεκριμένη μέθοδος έχει δειχθεί λειτουργική μέσα από μια σειρά δοκιμών in vitro (σε δοκιμαστικούς σωλήνες), όπως επίσης και σε πειραματόζωα. Ωστόσο τα αποτελέσματα πρόσφατων κλινικών δοκιμών σε 15 ασθενείς που διενεργήθηκαν κατά τη διάρκεια του τελευταίου έτους ήταν πραγματικά καθηλωτικά.
- Τι έδειξε η δοκιμή σε ανθρώπους
«Αυτό που δεν περιμέναμε να δούμε και πραγματικά μας εξέπληξε ήταν το γεγονός ότι η διαδικασία της αναδόμησης του δοντιού συνεχιζόταν για μήνες μετά την εφαρμογή της θεραπείας. Κάτι τέτοιο, παρ΄ όλα αυτά, δεν έδειξε να αλλοιώνει το σχήμα ή το μέγεθος του δοντιού. Επιπλέον, η εφαρμογή του διαλύματος δεν απαιτεί κάποιον περιορισμό από πλευράς του ασθενούς. Τώρα βρίσκονται σε εξέλιξη διάφορες μελέτες για να δούμε ποιος είναι ο καλύτερος τρόπος εκτέλεσης της θεραπείας,προκειμένου να έχουμε τα καλύτερα δυνατά αποτελέσματα» .
Ηδη οι ειδικοί σχεδιάζουν έναν νέο κύκλο κλινικών δοκιμών μεγάλης κλίμακας στην οποία θα συμμετάσχουν χιλιάδες ασθενείς. «Προσπαθούμε να βελτιώσουμε τη σύσταση του πεπτιδίου» προσθέτει η δρ Αγγελή. «Επιπλέον, επιδιώκουμε την εφαρμογή της ίδιας λογικής και σε άλλα προβλήματα,όπως π.χ. η υπερευαισθησία των δοντιών-το γεγονός δηλαδή ότι νιώθουμε πόνο κάθε φορά που πίνουμε ή τρώμε κάτι ζεστό ή παγωμένο- και η συρρίκνωση των ούλων- που συμβαίνει κυρίως σε μεγαλύτερες ηλικίες και προκαλεί την έκθεση της μαλακής οδοντίνης στο σάλιο μας και σε ό,τι τρώμε. Πιστεύουμε πωςθα μπορούσαμε να αναπτύξουμε κάποια άλλη μέθοδο για όσους υποφέρουν από τα προβλήματα αυτά».
- Ανώδυνη θεραπεία, συχνές επισκέψεις
«Νομίζω ότι προσφέροντας μια τέτοια θεραπεία κάποιοι άνθρωποι θα ενθαρρυνθούν να επισκεφθούν τον οδοντίατρο πολύ νωρίτερα απ΄ ό,τι θα το έκαναν υπό άλλες συνθήκες.Αυτό σημαίνει ότι θα προλάβουν τη διάβρωση των δοντιών, η απαιτούμενη θεραπεία θα είναι πολύ πιο απλή,και παράλληλα ενδεχομένως να εντοπίσουν και πολλά άλλα προβλήματα στο ξεκίνημά τους,προτού αυτά μετατραπούν σε απειλητικές για την υγεία του ασθενούς νόσους, όπως π.χ. καρκίνο του στόματος» μας λέει η επιστήμονας. «Ο οδοντιατρικός τροχός μπαίνει όταν κανείς έχει αφήσει τους μικροσκοπικούς αυτούς αρχικά πόρους να γίνουν τεράστιοι,κάνοντάς τους ακόμη μεγαλύτερους.Κατά τις εργασίες αυτές αφαιρείται και μεγάλο μέρος του υγιούς σμάλτου προκειμένου να εισαχθεί στο δόντι ένα αφύσικο ξένο υλικό, το σφράγισμα. Πιστεύω λοιπόνότι τα οφέλη που προκύπτουν από τη συγκεκριμένη προσέγγιση είναι πολύ γενικότερα και δεν περιορίζονται μόνο στην ανώδυνη και φθηνή καταπολέμηση της διάβρωσης του σμάλτου».
Σύμφωνα με τη δρα Αγγελή, η οδοντιατρική θεραπεία φυσικής αναδόμησης θα απευθύνεται αποκλειστικά και μόνο σε γιατρούς και η διάθεσή της θα μπορούσε να ξεκινήσει σε περίπου πέντε χρόνια από σήμερα. Την εμπορική εκμετάλλευση της θεραπείας έχει αναλάβει η ελβετική εταιρεία Credentis.
- Από τα δόντια στα οστά
«Οι κρύσταλλοι φωσφορικού ασβεστίου που αναδομούν τα δόντια μαςαναδομούν και τα οστά μας.Αυτό που έχουμε στα χέρια μας είναι δηλαδή ένα γενικό “εργαλείο” με πολλές διαφορετικές εφαρμογές.Σε μια άλλη μελέτη που κάνουμε προσπαθούμε να εφαρμόσουμε τις ίδιες ιδέες και στην ανάπλαση των οστών. Το υγρό διάλυμα του πεπτιδίου θα εγχέεται με μια σύριγγα στο σημείο όπου χρειάζεται να πραγματοποιηθεί η αναδόμηση του οστού, όπου, λόγω του χημικού περιβάλλοντος του οστού, θα δρα με τον ίδιο ακριβώς τρόπο όπως και στην περίπτωση του δοντιού, “ χτίζοντας” το χαμένο κόκαλο.Οι δοκιμές που έχουν γίνει ως τώρα σε κουνέλια έχουν δείξει θεαματικά αποτελέσματα,με την ανάπλαση του οστού να πραγματοποιείται μέσα σε λίγους μόνο μήνες».
ΤΟ ΒΗΜΑ
